FOTOĞRAF SANATI (John HEDGECOE)

Yaşamımızda herhangi bir anı ölümsüzleştirmek için fotoğraf çekeriz. Kimimiz hobi olarak ilgilenir fotoğrafla, kimimiz profesyonellik yolunda hızla ilerler.
John Hedgecoe “Her Yönüyle Fotoğraf Sanatı” adlı kitabında hem amatör olanlara hem de profesyonel olmak isteyenlere sesleniyor. Kitapta yer alan ipuçları, farklı konulardaki proje çalışmaları, anlatılanları destekleyen 400’ü renkli 500’den fazla resim tüm fotoğraf sevenlere hitap ediyor. Daha iyi, daha kaliteli fotoğraflar için.

“Sıradan bir çekimi olağanüstü kılabilecek en önemli faktör, konuyu aydınlatan ışığın niteliğidir. Işık çok değişkendir, günün belirli saatleri ve hatta yılın belli zamanlarına özgü farklılıklar gösterir. Işığı doğru yakaladınız mı, başarılı bir resmi de yakalamışsınız demektir.”

                                               * * * * *

“Kalıcı olabilmiş, usta işi fotoğrafların şans eseri çekildiğine çok ender rastlanır. Çoğu zaman, doğru anda doğru yerde olmak, sabır isteyen uzun bir çalışmayı gerektirir. Fotoğrafçı, o özel ânı yakalamak için belki de, günün çeşitli saatlerinde, hatta günlerce, haftalarca o noktaya gitmiş ve o sahneyi zenginleştirecek olan ışığı beklemiştir.”

                                               * * * * *

“Yani, artık fotoğraf çekmek için gerekli tüm donanım elimizin altındadır; ancak yine de, sadece iyi pozlandırılmış, netlik ayarı doğru yapılmış bir görüntü, iyi bir fotoğraf için tek başına yeterli değildir.”

                                               * * * * *

“Fotoğrafçılık, her şeyden önce eğlenceli bir uğraştır. Anıları kaydeder; fikirlerinizi ve düşüncelerinizi iletir; zamanın belli bir ânını sonsuza değin dondurmak gibi eşsiz bir yeteneğe sahiptir. Fotoğrafçılık evrensel çekiciliğini belki de buna borçludur.”

                                               * * * * *

“Bu kitap üç ana bölümden oluşmuştur; Temel Bilgiler, Projeler ve Ufkunuzu Genişletmek.”

                                               * * * * *

“En basitinden en gelişmişine dek bütün fotoğraf makinelerinin dört temel ortak parçası vardır: objektif, diyafram, obtüratör ve vizör.”

          * * * * *

“Fotoğrafçılıkta başarılı olmak için çevrenizdeki dünyayı, bir fotoğraf makinesi objektifi ve filmi kadar tarafsız görmeyi öğrenmelisiniz.”

                        
               * * * * *

“Gece fotoğrafçılığı için yağmur sonrası çok iyi bir zamandır – ıslak sokaklar ve su birikintileri var olan ışığı yansıtarak ilginç çift görüntüler oluşturur ve pozlandırmaya az da olsa yardımcı olacak ek bir aydınlatma yaratırlar.”

                                               * * * * *

“Bütün mesleklerde, ilk zorunluluk, malzemenin teknik yönlerini ve araç-gereçleri bütün yönleriyle bilmektir.”

                                               * * * * *

“Fotoğraf makinesinin ayarları, kullanılması ve işlevleri gibi konular açıklık kazandığında, artık fotoğraf estetiğini düşünmenin zamanı geldi demektir.”

                                               * * * * *

“Konularınızın üç boyutluluğunu ve dokunma duyusuna hitap eden özelliklerini yansıtabilmek, uygun renk kullanımını öğrenmek, başarılı fotoğrafçılığa doğru atılan ilk adımlardır.”

                                               * * * * *

“Fotoğrafçılıkta sık geçen ‘kurallar’dan biri, resim çekerken daima güneşi arkanıza alma zorunluluğudur. Oysa, siluet çekimi için bunun tam tersini yapmalı ve konunuzu ışık kaynağıyla makinenizin arasına yerleştirmelisiniz.”

                                               * * * * *

“Parlak, kontrastlı renkler fotoğraflarda adeta bir karnaval ortamı yaratır. Bu renklerin oluşturduğu canlı ortam, fotoğrafa hareket ve neşe verir, daha mat ve soluk renklerle yaşayamayacağınız bir kendiliğindenlik katar.”

                                               * * * * *

“Değişken hava koşulları, örneğin kapalı bir havada yoğun bulutların arasında aniden beliren ve güneş ışığının huzme şeklinde düşerek aşağıda küçük bir alanı aydınlatmasını sağlayan bir aralık, dikkatli bir fotoğrafçı için çoğu kez bu tür renk kullanımı yönünden eşsiz bir fırsat yaratır.”

                                               * * * * *

“Bu projede üreteceğiniz çeşitli tonlardaki resimler, çok farklı bir dizi duygu oluşturacaktır. Örneğin, koyu tonların hâkim olduğu görüntüler daha çok kapalı, kasvetli, tehlikeli, hatta sinsi ve ‘göze hoş gelmeyen’ şeyler olarak algılanırlar. Bunlara ‘az ışıklı’ görüntüler denir. Öte yandan, açık tonlarla dolu ‘çok ışıklı’ resimler canlı, ferah, açık ve rahat olarak görülür.”

                                            * * * * *


“Günümüzde renkli fotoğrafçılık kuşkusuz siyah – beyaz fotoğrafçılıktan daha popülerdir. Dünyada satılan filmlerin %95’i ya renkli kart baskı ya da renkli slayt malzemesidir. İnsanların çoğu, ilk kez fotoğraf makinesi satın aldıkları zaman, ne yazık ki otomatik olarak renkli film seçerler ve siyah – beyaz malzemenin sunacağı potansiyeli asla keşfedemezler.”

                                               * * * * *

“Nesnelerin uzaklaştıkça daha küçük görünmesi de azalan görsel ölçek unsurunu ortaya çıkaracaktır. Doğrusal perspektif, paralel olduğunu bildiğimiz çizgilerin (demiryolları gibi) ufka doğru uzaklaştıkça birbirine yaklaşır hatta birleşir gibi görünmesiyle çok açık olarak belirgindir. Farklı netlemede, farklı uzaklıklardaki nesnelerin birine netleme yapıp diğerlerinin net görünmemesi sağlanır.”

                     * * * * *

“Yarım görüntü. Bazen gösterdiklerinizle değil de göstermediklerinizle olağandışı bir görüş açısı elde edebilirsiniz.”

                                               * * * * *

“Fotoğrafların kompozisyonunda çoğumuz içgüdüsel olarak üçte bir kuralına uyarız: örneğin, ufuk çizgisinin, fotoğrafın tam ortası yerine, çerçevenin üstünden ya da altından üçte bir uzaklıkta olmasına dikkat ederiz; bir konuyu çerçeveleyecek bir ağacı ya da bir binaya resmin sağından ya da solundan üçte bir uzaklıkta olacak şekilde alırız. Öte yandan, kuralların garip bir özelliği de bilinçli olarak uyulmadıklarında da geçerli mesajlar verebilmesidir.”

                                               * * * * *

“Fotoğraf, çoğunlukla gerçeğin bir yansıması olarak ele alınır. Bu yüzden, nesnelerin görüntülerini alışılmışın dışında bir biçimde ele aldığınız zaman izleyicide farklı tepkiler uyandırırsınız. Genelde bu görüntüler alışılmış hallerinden ne kadar ince farkla ayrılıyorsa, uyandırdıkları tepki de o kadar kuvvetli olacaktır.”

                                               * * * * *

“Poz verilmiş fotoğraflar çekmeniz gerekli olsa bile bir stüdyo düzenine ihtiyacınız yoktur. Deneyimlerim, spot ışıklara alışık olmayan insanların, her şeyin garip ve görkemli göründüğü stüdyoların dışında daha rahat poz verdiğini göstermiştir.”

                                               * * * * *

“Siyah – beyaz ya da renkli olsun, iyi bir portre için gerekli olan en önemli koşul konu hakkında fiziksel görünümün ötesinde bir bilgi vermesidir. Duygu ve kişiliği ifade etmek için rengin seçimi ve kullanımını daha önce görmüştük. Siyahla beyaz arasında yer alan çok sayıdaki farklı tonlar da aynı amaçla kullanılabilir.”

                                               * * * * *

“Çocukların fotoğraflarını çekerken sıklıkla yapılan temel bir hata, ayakta durup makineyi bir yetişkinin göz seviyesinde tutmak suretiyle, aşağıya doğru bakarak çekim yapmaktır. Aslında makine çocukların göz seviyesine gelecek şekilde yere çömelmek, çok daha iyi olacaktır.”

                                               * * * * *

“Çocukların dikkat süreleri genellikle kısadır ve eğer çok karışmıyorsanız, sizi hemen unuturlar ve kendi etkinliklerine dalarlar. İşte o zaman, gerçekten çalışmaya başlayabilirsiniz.”

                                               * * * * *

“Parlak güneş; iyi ışık düzeyi; rahat ve mutlu insanlar ve harikulade bir manzara – işte bunlar, plajda bir fotoğraf projesini eğlenceli bir etkinlik haline getiren unsurların bazılarıdır. Yine de, birtakım önlemler almak gerekir; çünkü tuzlu su serpintisi ve kum, fotoğraf makinesinin hassas mekanizmaları için ölümcül düşmanlardır.”

                                               * * * * *

“Bir düğün fotoğrafını çekmek gibi önemli bir göreve nasıl yaklaşacağınız, sizin profesyonel bir fotoğrafçı mı yoksa hatıra resimleri çeken bir konuk mu olduğunuza bağlıdır. Sorumluluk yalnız size aitse, evlenen çift için bu çekimlerin hayatlarının en önemli fotoğrafları olabileceğini unutmayın.”

                * * * * *

“En çok ilgilendiğiniz fotoğraf alanı ne olursa olsun – manzara, doğal ışıkta portre, mimari, natürmort ya da doğal yaşam – çekim için seçtiğiniz saat, alacağınız sonuç üzerinde şaşırtıcı bir etki yapabilir ve aynı konunun çok farklı görüntülerinin yaratılmasına yardımcı olur.”

                                               * * * * *

“ ‘Monokrom’ terimi, genellikle hatalı olarak siyah – beyaz anlamında kullanılır. Aslında bu terim yeşilin çeşitli tonlarından oluşan ağaçlı, çimenli bir manzara ya da kentin çevresindeki yoğun yapılaşmanın karakteristik bir özelliği olan dönümlerce kırmızı çatı gibi tek rengin ya da onun tonlarının hâkim olduğu bir görüntü demektir.”

                                               * * * * *

“Fotoğraf sözcüğü, aslında, ‘ışıkla resim çizmek’ demektir. Fotoğrafçılığın beni her zaman büyüleyen bir yanı, aynı manzarayı çektiğim bütün resimlerin arasında, her zaman az da olsa bir fark görmemdir. Bu farkı görmek için bütün yapılması gereken şey, gerçekten bakmaya ve tabii ki görmeye, zaman ayırmaktır.”

                                               * * * * *

“Kötü hava koşullarında ışık genellikle zayıf olacaktır. Pus, duman, yağmur, sis ya da karda ışık ölçümleri düşüktür, renkler soluk ya da belirsizdir ve makineye zarar vermemek için dışarı çıkmama isteği genel eğilimdir. Ama ne gariptir ki en başarılı fotoğraflardan bazısı en kötü hava koşullarında çekilmiştir.”

                                               * * * * *

“Fotoğrafların çoğunda gökyüzüne dikkat edilmez. Buna rağmen, çekimlerin çoğu, ufuk çizgisi ortadan geçecek şekilde çerçevelenmiştir ki, bu da, gökyüzüne resmin geri kalan kısmıyla eşdeğer bir önem kazandırır. Öte yandan, gökyüzü kendi başına işlenebilecek değerde bir konudur. Böyle durumlarda, aşağıda kalan manzara yalnızca destekleyici bir rol oynar.”

                                               * * * * *

“Büyük kentlerin karakterleri ve yarattıkları duygular çok çeşitlidir. Son birkaç on yıl içinde oluşan ya da eskiden olanları silip süpürerek var olan bazı kentler daha çok günceli yansıtırlar. Bazıları ise, taşıdığı yeni özelliklerin yanı sıra, geçmişle mimari ve tarihi bağlarını koruyabilmiştir.”

                                               * * * * *

“Önemli binaların çoğunun fotoğraflarını profesyoneller çekmiştir ve çalışmaları kitaplarda, broşürlerde, kartpostallarda yayımlanmıştır. Eğer yurt dışında iseniz, turizm bürolarında mutlaka resimli tanıtma broşürleri bulursunuz. Bu broşürleri inceleyerek, resimlerin hangi noktalardan çekildiklerini görmeniz ve bu çalışmalardan faydalanmanız yararlı olur.”

                                               * * * * *

“Boş bir anınızda kendinizi kim bilir kaç kez elinizi uzatıp evdeki küçük bir eşyayı – belki bir lambayı ya da kül tablasını, bir aile fotoğrafını ya da çiçek vazosunu -  düzeltirken bulmuşsunuzdur. Eğer bir masada çalışıyorsanız, belki de iş araçlarınız için yeğlediğiniz yerler vardır – daktilonuza göre telefonun ya da kitaplığın içindeki kitapların yerleri gibi. Siz farkında olsanız da olmasanız da, cansız objelerin yeğlenen bu düzenlenişi, çekim için hazırlanmamış, kendiliğinden oluşmuş olarak nitelenen obje kompozisyonlarıdır ve dünya onlarla doludur.”

                                               * * * * *

“Yiyecekler damak zevki sağladığı kadar obje fotoğrafları için de mükemmel bir konudur. Et, balık, ekmek ve meyve, pasta ve hamur işlerinin hepsinin, birbirinden farklı dokuları, biçimleri, renkleri ve formları vardır. İşin en iyi tarafı da, çoğunun dükkânların ve restoranların vitrinlerinde sergilenmesidir.”

                                               * * * * *

“Çiçek resimlerini biraz etkileyici hale getirmenin iyi bir yolu, iyice yaklaşarak, çerçeveyi açılmış tek bir çiçekle doldurmaktır.”

                                               * * * * *

“Evcil hayvanlarının fotoğraflarını çekerken aklınızda tutmanız gereken başlıca şeyler; hızlı, ama sakin çalışmak; hayvanların ilgisini sürdürmek için yanınızda yiyecek ve oyuncak bulundurmak ve daima makineyi hayvanın göz seviyesinde tutarak çalışmaktır. Hızlı film ve flaş kullanın. Çünkü en iyi fotoğraflar hemen kaçırılabilecek bir anın ya da yüz ifadesinin fotoğraflarıdır.”

                                               * * * * *

“Aşağı yukarı bütün spor olaylarında ve etkinliklerinde konunuzu ne kadar iyi tanıyorsanız, onun özünü yansıtan fotoğrafları çekme şansınız o kadar fazladır. Örneğin, bir yarışta ya da basketbol maçında iyi görüntüler yakalamak için, bitiş çizgisine ya da pota altına yakın bir yerde durmayı tercih edebilirsiniz. Böyle durumlarda oraya erken gitmeye dikkat edin.”

görsel: tolga adanalı

                                               * * * * *

“Fotoğrafı, bir figürü hareketinin doruk noktasında yakalayacak şekilde planlamak çok etkili bir tekniktir. Örneğin, bir futbolcu topa yetişmek için gövdesiyle yukarıya sıçrarken yükseldiği en yukarı noktada bir an havada asılı kalmış gibi durur. Bu anda yapılan bir çekim hızlı enstantaneye gerek bırakmadan figürü ‘dondurabilir’.”

                                               * * * * *

“Kitaptaki projelerin tümünü tamamlamanız birkaç ay sürebilir. Bu dönem sonunda, çeşitli türlerde fotoğraflardan oluşan etkileyici bir koleksiyona ve çok değerli fotoğrafçılık tecrübelerine sahip olacaksınız.”

                                               * * * * *

“Fotoğraf için hemen hemen her konu uygundur. Genel olarak ‘fotojenik’ olarak kabul edilmeyenler bile iyi bir fotoğraf konusu olabilir. Önemli olan çevrenizi iyi gözlemlemeniz, sıra dışı mimari özellikler ya da sanayi görüntüleri gibi etkileyici resim konularını keşfetmenizdir. İyi bir fotoğraf çekme fırsatı her an karşınıza çıkabilir ve kısa sürede kaybolabilir. Bu nedenle, örneğin, ağır bulutların arasından sızan güneş ışığını ya da kişinin karakterini ortaya çıkaran bir yüz ifadesini yakalamak için her zaman hazır olun.”

                                          ▬    ▬      ▬